Projekt NaReT

An der Schnittstelle von Kommunikation und Leben – Bildung, die Leben rettet

Das Projekt wird vom Programm der Europäischen Territorialen Zusammenarbeit Interreg VIA kofinanziert.

Projektpartner

• Klinik für Anästhesie, Intensiv-, Notfall- und Schmerzmedizin der Universitätsmedizin Greifswald
• Institut für Mathematik und Informatik der Universität Greifswald
• Universitätskrankenhaus Nr. 1 ‚Prof. Tadeusz Sokołowski‘ der Pommerschen Medizinischen Universität in Stettin

Ein zukunftsweisender Bildungsansatz

Das Projekt "Nachbarsprache |wird| reanimiert" (NaReT) revolutioniert das Lernen in der deutsch-polnischen Grenzregion: Es verknüpft den Erwerb kommunikativer und interkultureller Kompetenzen mit praxisnahen Reanimationstrainings – unterstützt durch künstliche Intelligenz (KI), Tandemlernen und Extended Reality (XR). Die Initiative schafft eine neuartige, immersive Lernumgebung, in der Kommunikation, Kultur und lebensrettendes Wissen ineinandergreifen.

Herzstücke des Projekts sind realistische, digital simulierte Notfallszenarien, in denen Lernende in der Nachbarsprache agieren müssen. Dank XR-Brillen erleben sie interaktive Situationen mit lebensechten virtuellen Opfern, Augenzeugen und Angehörigen. Diese kommunizieren auf Deutsch oder Polnisch und fordern rasches, korrektes Handeln. Die KI erkennt und analysiert Sprache in Echtzeit und passt die Szenarien dem individuellen Lernfortschritt an.

Grenzüberschreitende Kommunikation in Notfallsituationen

In Notfällen zählen Sekunden – und Worte. Besonders in grenznahen Regionen ist nicht nur medizinisches Wissen entscheidend, sondern auch die Fähigkeit zur klaren Kommunikation in der Sprache der Nachbarn. Trotzdem sinkt das Interesse am Erwerb von Deutsch bzw. Polnisch stetig.

Gleichzeitig zeigen Studien alarmierende Zahlen:

• in Deutschland leisten nur rund 50 % der Menschen bei Herzstillstand Erste Hilfe[1],
• in Polen liegt die Quote bei etwa 60 %[2],
• in Norwegen hingegen helfen 80 % der Bevölkerung[3] – ein europäisches Vorbild.

Das Projekt NaReT reagiert auf diesen Bedarf, indem es sprachliche Barrieren abbaut, die Handlungskompetenz stärkt und lebensrettendes Wissen vermittelt – situativ, interaktiv und kontextbezogen.

Bildung, die verbindet und wirkt

Die Kombination aus KI, Tandemtraining und XR-Technologie ist europaweit einzigartig. Lernende erleben Sprachen nicht als theoretisches Konstrukt, sondern als lebensnahe Notwendigkeit. In simulierten Situationen kommunizieren sie intuitiv, prüfen Bedeutungen im Kontext und lernen durch aktives Handeln. Besonders gefragt ist diese Form des adaptiven Lernens bei jungen Menschen, doch auch Erwachsene, Senioren, Freiwillige und medizinisches Fachpersonal profitieren davon.

Im Rahmen einer grenzüberschreitenden Umfrage gaben 97,4 % der Befragten an, dass sie praxisorientierten Sprachunterricht bevorzugen. Als besonders motivierend wurde der Kontext "Lebensrettung" genannt. NaReT trifft also den Nerv der Zeit: Bildung wird hier als soziales Bindeglied und als Mittel zur Sicherheit verstanden.

Nachhaltigkeit und Weitergabe des Wissens

Die Projektinhalte werden über eine zweisprachige, digitale Lernplattform nachhaltig gesichert. Diese bietet auch nach Projektende Zugang zu der entwickelten XR-Anwendung, Reanimationsszenarien und Sprachmodulen. Darüber hinaus werden sogenannte "Mehrwertmultiplikatoren" ausgebildet – Schlüsselpersonen aus verschiedenen Zielgruppen, die das Wissen weitertragen und in ihren Gemeinschaften verankern.

Ziel ist es, die entwickelten Formate dauerhaft in Bildungsinstitutionen der Region zu integrieren – von Schulen bis zu Hilfsdiensten. Eine fortlaufende wissenschaftliche Begleitung sichert Qualität, Wirksamkeit und Weiterentwicklung.

Gemeinsam für mehr Sicherheit und Zusammenhalt

NaReT zeigt, wie europäische Zusammenarbeit funktionieren kann: Über Grenzen hinweg, mit vereinten Kompetenzen und dem gemeinsamen Ziel, Leben zu retten und Menschen einander näherzubringen. Der Erwerb von Sprache und interkulturellem Wissen wird hier nicht nur gefördert, sondern praktisch erprobt – mit sichtbarem Nutzen für das Zusammenleben in der deutsch-polnischen Region.

Liste der assoziierten Projektpartner in alphabetischer Reihenfolge:

Charité - Universitätsmedizin Berlin
Deutscher Rat für Wiederbelebung - German Resuscitation Council (GRC) e.V.
Gemeinde Gryfino
Grundschule in Przecław
Kreiskrankenhaus Wolgast gGmbH
Land|Rettung M-V e.V.
Langzeitpflegeeinrichtung Fregata
Polnischer Rat für Wiederbelebung - Polish Resuscitation Council (PRC)
Pommersche Medizinische Universität PUM
Stadtkrankenhaus in Swinemünde
Universität des Dritten Lebensalters in Grzfino
Universitätsrechenzentrum der Universität Greifswald
Universität Stettin
Uckermärkische Rettungsdienstgesellschaft mbH
Westpommerische Schule für Wirtschaft – Akademie für Angewandte Wissenschaften
Woiwodschaftliche Rettungsstation in Stettin
Landesfeuerwehrverband Brandenburg e.V.
Regionalvorstand des Verbandes der Freiwilligen Feuerwehren der Republik Polen

Das Projekt wird kofinanziert aus Mitteln des Europäischen Fond für Regionale Entwicklung (EFRE) im Rahmen des Interreg-VIA-Programms.

Na styku komunikacji i życia – edukacja, która ratuje życie

Projekt współfinansowany przez program Europejskiej Współpracy Terytorialnej Interreg VIA.

Partnerzy projektu:

• Klinika Anestezji, Intensywnej Terapii, Medycyny Ratunkowej i Medycyny Bólu Uniwersytetu Medycznego w Greifswaldzie
• Instytut Matematyki i Informatyki Uniwersytetu w Greifswaldzie
• Uniwersytecki Szpital Kliniczny nr 1 im. prof. Tadeusza Sokołowskiego PUM w Szczecinie

Innowacyjne podejście edukacyjne

Projekt „Nachbarsprache |wird| reanimiert” (NaReT) rewolucjonizuje naukę w niemiecko-polskim regionie przygranicznym: łączy zdobywanie umiejętności komunikacyjnych i interkulturowych z praktycznymi treningami reanimacyjnymi – wspieranymi przez sztuczną inteligencję (AI), naukę w tandemach i rozszerzoną rzeczywistość (XR). Inicjatywa tworzy nowatorskie, immersyjne środowisko nauki, w którym komunikacja, kultura i wiedza ratująca życie łączą się ze sobą.

Kluczowe elementy projektu to realistycznie cyfrowo symulowane scenariusze awaryjne, w których uczniowie muszą działać w języku sąsiadów

Dzięki okularom XR uczestnicy przeżywają interaktywne sytuacje z realistycznymi, wirtualnymi ofiarami, świadkami i rodziną. Komunikują się po niemiecku lub polsku, wymagając szybkiego i poprawnego działania. AI rozpoznaje i analizuje język w czasie rzeczywistym, dostosowując scenariusze do indywidualnych postępów w nauce.

Komunikacja transgraniczna w sytuacjach awaryjnych

W sytuacjach awaryjnych liczy się każda sekunda – i słowo. Szczególnie w regionach przygranicznych niezbędne jest nie tylko wiedza medyczna, ale także zdolność do jasnej komunikacji w języku sąsiadów. Mimo to zainteresowanie nauką języka niemieckiego i polskiego systematycznie maleje. Jednocześnie badania pokazują niepokojące dane:

• w Niemczech tylko około 50% osób[1] udziela pierwszej pomocy w przypadku zatrzymania krążenia,
• w Polsce wskaźnik wynosi około 60%[2],
• w Norwegii 80% ludności[3] udziela pomocy – europejski wzór do naśladowania.

Projekt NaReT odpowiada na tę potrzebę, eliminując bariery językowe, wzmacniając kompetencje w zakresie działań i przekazując wiedzę ratującą życie – sytuacyjnie, interaktywnie i kontekstowo.

Edukacja, która łączy i działa

Połączenie AI, treningów w tandemie i technologii XR jest unikalne w skali Europy. Uczestnicy nie traktują języków jako teoretycznych konstrukcji, lecz jako życiową konieczność. W symulowanych sytuacjach komunikują się intuicyjnie, sprawdzają znaczenia w kontekście i uczą się przez aktywne działanie. Ta forma adaptacyjnej nauki jest szczególnie ceniona przez młodzież, ale także dorośli, seniorzy, wolontariusze i personel medyczny czerpią z niej korzyści.

W ramach międzynarodowej ankiety 97,4% respondentów wskazało, że preferują naukę języka w kontekście praktycznym. Szczególnie motywująca była tematyka „ratowania życia”. NaReT trafia więc w samo sedno – edukacja traktowana jest tu jako społeczna więź i środek bezpieczeństwa.

Trwałość i przekazywanie wiedzy

Treści projektu będą trwale udostępnione na dwujęzycznej, cyfrowej platformie edukacyjnej. Umożliwi ona dostęp do opracowanych aplikacji XR, scenariuszy reanimacyjnych i modułów językowych także po zakończeniu projektu. Dodatkowo, zostaną przeszkoleni tzw. „multiplikatorzy wartości” – kluczowe osoby z różnych grup docelowych, które przekażą wiedzę i zakorzenią ją w swoich społecznościach.

Celem jest trwałe włączenie opracowanych formatów do instytucji edukacyjnych regionu – od szkół po służby ratunkowe. Stałe wsparcie naukowe zapewni jakość, skuteczność i dalszy rozwój projektu.

Razem na rzecz większego bezpieczeństwa i integracji

NaReT pokazuje, jak może działać współpraca europejska: ponad granicami, z połączonymi kompetencjami i wspólnym celem – ratowaniem życia i zbliżeniem ludzi do siebie. Nabywanie języka i wiedzy interkulturowej nie tylko jest wspierane, ale także praktycznie testowane – z widocznym korzyściami dla współżycia w niemiecko-polskim regionie.

Lista Partnerów stowarzyszonych projektu w porządku alfabetycznym:

Charité - Uniwersytet Medyczny w Berlinie
Gmina Gryfino
Land|Rettung M-V e.V.
Landesfeuerwehrverband Brandenburg e.V.
Niemiecka Rada Resuscytacji (GRC) e.V.
Polska Rada Resuscytacji (PRC)
Pomorski Uniwersytet Medyczny PUM
Szkoła Podstawowa w Przecławiu
Szpital Miejski w Świnoujściu
Szpital Powiatowy Wolgast gGmbH
Uniwersytet Greifswald - Centrum Obliczeniowe
Uniwersytet Szczeciński
Uniwersytet Trzeciego Wieku
Uckermärkische Rettungsdienstgesellschaft mbH
Wojewódzka Stacja Pogotowia Ratunkowego w Szczecinie
Zachodniopomorska Szkoła Biznesu – Akademia Nauk Stosowanych
Zarząd Wojewódzki Związku Ochotniczych Straży Pożarnych Rzeczpospolitej Polskiej

Projekt jest współfinansowany przez Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego (EFRR) w ramach programu Interreg VIA.